W obecnych czasach można zaobserwować niepokojące zjawisko coraz częstszego rozpowszechniania nieprawdziwych informacji, zwanych dalej fake newsami. W artykule podjęto próbę przeanalizowania przyczyn i skutków tej sytuacji. Oprócz informacji związanych z klasyfikacją fake newsów, podstawami tworzenia i przekazywania nieprawdziwych wiadomości, rozważano również potrzebę przeprojektowania systemu edukacji, tak aby odpowiadał on potrzebom zmieniającego się świata. Niezwykle istotne jest, by uczniowie w czasie edukacji szkolnej zostali przygotowani do krytycznej analizy informacji i stosowania w życiu codziennym elementów metody naukowej a szczególnie w odniesieniu do fake newsów. Wiele badań edukacyjnych w swoich założeniach teoretycznych zawiera komponent pomiaru szeroko rozumianego rozumowania uczniów. W artykule zwrócono uwagę na założenia teoretyczne badania PISA, w których przyjęto, że jednym z ważnych elementów edukacji jest rozwijanie wśród uczniów zarówno umiejętności odróżniania zagadnień naukowych od nienaukowych, jak i krytycznego myślenia. Umiejętności te mogą być niezwykle pomocne w diagnozowaniu i analizowaniu fake newsów a wyniki z badania PISA pokazują na ile piętnastoletni uczniowie są wyposażeni w narzędzia niezbędne do takiego rozumowania.
„Edukacja a fake newsy” Elżbieta Barbara Ostrowska, Marcin M. Chrzanowski i Patrycja Ściślewska [w:] Chrzanowski M., Żeber-Dzikowska I., Chmielewski J. (red.), 2022, Doskonalenie dydaktyki szkolnej i akademickiej, , Wydawnictwo Instytutu Ochrony Środowiska, Warszawa.
Szybko rosnąca rola technologii cyfrowych, bańki informacyjne, manipulacje medialne, FOMO, fonoholizm, czy poważne zmiany na rynku pracy – to rzeczywistość, w której żyją młodzi ludzie w wieku szkolnym. Jak w takim środowisku odnaleźć wartości i zachować zdroworozsądkowe myślenie? Jak uczyć, by kształtować świadomego obywatela? Czy zajęcia z przedmiotów przyrodniczych mogą nam w tym pomóc? W publikacji podjęto próbę odpowiedzi na to pytanie. Zaprezentowano osiem cech ucznia, które mogą wspomóc kształtowanie świadomego obywatela. Przy omawianiu możliwości kształtowania tych cech wykorzystano zadania z badania PISA. W zadaniach tych odnoszono się do umiejętności stosowania wiedzy naukowej w kontekście rzeczywistych sytuacji życiowych lub wyciągania wniosków opartych na dowodach w kwestiach związanych z nauką.
„Postawy młodych ludzi wobec środowiska – co wiemy z badania PISA” Marcin M. Chrzanowski, Elżbieta Barbara Ostrowska, Patrycja Ściślewska [w:] Janiszewska, M. (red.), 2022, Ochrona środowiska – nowe rozwiązania i perspektywy na przyszłość, Wydawnictwo Naukowe TYGIEL, Lublin.
